Rzeczowniki

W języku niemieckim łatwo rozpoznasz rzeczowniki – są one pisane wielką literą. Poza tym posiadają one własny rodzajnik określony lub nieokreślony. Taki rodzajnik ustala rodzaj gramatyczny rzeczownika: męski (der), żeński (die) i nijaki (das). Spójrz na przykłady w liczbie pojedynczej i w mianowniku (przypadek odpowiadający na pytania kto? co? czyli wer? was?). Rodzajnik jest podkreślony.

Liczba pojedyncza – rodzajnik określony

der Kollege – kolega

die Frau – kobieta

das Kind – dziecko

Liczba pojedyncza – rodzajnik nieokreślony

ein Kollege – kolega

eine Frau – kobieta

ein Kind – dziecko

Liczba mnoga – rodzajnik określony

die Kollegen – koledzy

die Frauen – kobiety

die Kinder – dzieci

Zauważ, że w liczbie mnogiej jest to zawsze rodzajnik die.

Liczba mnoga – rodzajnik nieokreślony

Kollegen – koledzy

Frauen – kobiety

Kinder – dzieci

Rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej się nie ujawnia.

Rzeczowniki i zaimki osobowe: Podsumowanie w tabeli

Kiedy używamy rodzajnika określonego, a kiedy nieokreślonego?

• Rodzajnika określonego używamy jeśli jest mowa o osoba lub rzeczach, które zostały wspomniane we wcześniejszym zdaniu, albo gdy mówimy o nazwach geograficznych.
  • Przykład: Anna kommt aus Polen. Das ist die Frau.   / Anna pochodzi z Polski. To jest ta kobieta.
• Rodzajnika nieokreślonego używamy przed rzeczownikami, o których nie wiemy więcej, gdy coś widzimy po raz pierwszy. Używamy je też po wyrażeniu es gibt.
  • Przykład: Ein Arzt kommt gleich.   / [Jakiś] lekarz zaraz przyjdzie.

W języku niemieckim rodzajnik rzeczownika nie zawsze zgada się z faktycznym rodzajem opisanej rzeczy. Dlatego ucz się rzeczowników zawsze razem z ich rodzajnikiem.

Przyda ci się ta wiedza, gdy będziesz chciał zastąpić rzeczownik zaimkiem. Pamiętasz er, sie, es? W zdaniu możesz zastąpić rzeczownik zaimkiem, np.:

Przykłady

der Chef zastąpisz zaimkiem er

Das ist der Chef.   / To jest ten szef.

Das ist er.   / To on.

die Frau zastąpisz zaimkiem sie

Das ist die Frau.   / To jest ta kobieta.

Das ist sie.   / To ona.

das Kind zastąpisz zaimkiem es

Das ist das Kind.   / To jest to dziecko.

Das ist es.   / To ono.

A rzeczowniki w liczbie mnogiej? Zastąpisz je zaimkiem sie.

Przykłady

Das sind die Männer.   / To są ci mężczyźni.

Das sind sie.   / To oni.

Das sind die Frauen.   / To są te kobiety.

Das sind sie.   / To one.

Das sind die Kinder.   / To są te dzieci.

Das sind sie.   / To one.

Końcówki rzeczowników

Ucząc się rzeczowników wraz z rodzajnikiem, warto byś zapamiętał również formę w liczbie mnogiej. Dlaczego? Ponieważ w języku niemieckim rzeczowniki w liczbie mnogiej mogą mieć różne końcówki:

• -e
• -en
• -er
• -n
• -s
• brak końcówki

Gdy zapamiętasz rzeczownik też w liczbie mnogiej, nie będziesz się przejmował końcówkami.

W liczbie mnogiej może wystąpić też przegłos (Umlaut). Przykłady:

• der Mann – die Männer
• die Mutter – die Mütter
• der Vater – die Väter

Tym bardziej warto uczyć się rzeczownika również w liczbie mnogiej.

Kolejna lekcja zawiera kilka ćwiczeń.